Kế toán quản trị (KTQT) là việc thu thập, xử lý thông tin về các nguồn lực hiện có của doanh nghiệp nhằm cung cấp cơ sở cần thiết để nhà quản trị đưa ra các quyết định điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh trong tương lai. Hệ thống KTQT tạo ra thông tin trợ giúp nhà quản trị trong việc lập dự toán, phối hợp hoạt động, giám sát và đánh giá thành quả hoạt động của từng bộ phận cũng như của toàn đơn vị. Để xây dựng, tổ chức, vận hành hiệu quả hệ thống KTQT, nhà quản lý cần dựavào những lý thuyết nền tảng để có cơ sở thiết lập mô hình phù hợp. Bài viết tập trung phân tích nội dung và thực tiễn vận dụngcủa hai lý thuyết nền tảng làm cơ sở để giải thích sự tác động của các nhân tố bên ngoài và bên trong của tổ chức đến việc áp dụng kế toán quản trị cũng như mối quan hệ giữa vận dụng KTQT và thành quả hoạt động của doanh nghiệp, gồm: lý thuyết ngữ cảnh và lý thuyết khuếch tán.