Trên thế giới có rất nhiều các ấn phẩm khoa học, nhất là tâm lý học giáo dục và giáo dục học bàn luận và viện dẫn lý thuyết của Watson, Vygotsky và Piaget. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là hiếm thấy một nghiên cứu nào xem xét bộ ba lý thuyết này như bộ ba chủ thuyết hay bộ ba hệ hình (paradigm) các khoa học giáo dục về mối quan hệ “xã hội - giáo dục - con người”. Bằng phương pháp tổng quan và phân tích các tác phẩm cơ bản của Watson, Vygotsky và Piaget, bài viết này làm rõ hệ các khái niệm, lý thuyết và phương pháp nghiên cứu của bộ ba lý thuyết như bộ ba hệ hình có khả định hướng phát triển các khoa học giáo dục hiện đại, từ đó gợi mở suy nghĩ tiếp tục nghiên cứu và vận dụng trong đổi mới giáo dục ở Việt Nam.